SELİM TURAN (1915-1994)
Tuvale marufle kağıt üzeri yağlıboya, imzalı.
70x52 cm
İlk resim derslerini ilkokul yıllarında Malik Aksel’den alan Selim Turan, 1935 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi. Burada önce Nazmi Ziya Güran’ın, daha sonra da Feyhaman Duran’ın öğrencisi oldu. Aynı yıllarda Leopold Lévy ve Zeki Kocamemi’den resim, İsmail Hakkı Altunbezer, Necmettin Okyay ve Kamil Akdik’ten Türk süsleme sanatları ve hat dersleri alan sanatçı, İstanbul kütüphanelerinde ve Topkapı Sarayı Müzesi’nde yer alan minyatürler üzerinde çalıştı. 1938 yılında mezun olduktan sonra bir süre ortaöğretim kurumlarında resim öğretmeni olarak görev yaptı. 1941 yılında Cumhuriyet Halk Partisi’nin Halkevleri aracılığıyla yürüttüğü yurt gezilerine katılarak Muğla’ya gitti. Bu dönemde Milas, Fethiye, Datça, Bodrum ve Köyceğiz gibi sahil kasabalarını da gezerek yöre insanlarının, süngercilerin, balıkçıların ve incir toplayanların resimlerini yaptı. 1947 yılında Fransız hükümetinden aldığı bursla Paris’e giderek ilk kişisel sergisini 1950 yılında Paris’te açtı. 1953 yılında Ransom Akademisi’nde, 1976-1983 arasında da Goetz Akademisi’nde ders verdi. 1975-1979 yılları arasında İtalya’ya geziler yapan Turan, 1976’da burada mobil adı verilen ilk hareketli heykel çalışmalarını gerçekleştirdi.
Paris’e yerleşmeden önce, İzlenimcilik ve Kübizm etkili manzara çalışmaları ile toplumsal içerikli resimler yapan ressam, Paris’e yerleştikten sonra soyut sanata yönelmiş; Doğu sanatları, kaligrafi ve Anadolu folklorundan esinlenerek özgün yapıtlar üretmiştir. Soyut anlayışla gerçekleştirdiği ilk çalışmalarında yalnızca siyah, gri ve kahverengi gibi koyu renkleri tercih eden sanatçı, daha sonra pembe, sarı ve kırmızı gibi canlı renkleri de kullanmaya başlamıştır. 1960’lı yıllarda soyut-figüratif üslubu benimsemiş; bir yandan portre çalışmaları yaparken, bir yandan da geleneksel halk resmine özgü temaları işleyen yapıtlar üretmiştir. Karışık malzemelerle gerçekleştirdiği mobillerinde genellikle Sarı Kız Efsanesi’nden kaynaklanan ve devinimi simgeleyen kadın figürleri kullanan sanatçının son mobillerinden biri büyütülerek 1993 yılında Ankara Kurtuluş Parkı’na yerleştirilmiştir.
Fransa’nın pek çok kentinde büyük boyutlu duvar resimleri, freskleri, seramik ve mozaik panoları ile açık hava heykelleri bulunan Selim Turan, Halkevleri Yurtiçi Gezileri’nin 10. Yıl Sergisi’nde birincilik ödülü; 1991 yılında Plastik Sanatlar Derneği’nin ‘Onur Belgesi’ni almış; aynı yıl Edremit ilçesine bağlı Türkmen Tahtakuşlar Köyü’ndeki özel Etnografya Galerisi’nin kuruluşuna büyük katkıda bulunmuştur. 1991 yılında, Fransa’da Sorbonne Üniversitesi’ndeki doktora jürilerine profesör ünvanıyla katılan ressam, 1994 yılında Paris’te vefat etmiştir. Cenazesi Türkiye’ye getirilerek İstanbul’da toprağa verilmiştir.
